درباره سريال فاکتور 8

سريال فاکتور 8 ساخته رضا کريمي در بستر يک درام جنايي جاسوسي به مناسبات ناهنجار عده‌اي سودجو در زمينه سلامت بيماران هموفيلي مي‌پرداخت. سريال از همان اولين سکانس‌‌ها، با ايجاد فضاهايي پر تعليق و کشمکش‌هاي دراماتيک با روايت قصه‌اي نو و آشنا که اقشار مختلف اجتماع در موارد مشابه آن را با پوست و گوشت خود لمس کرده‌اند، به چگونگي توليد داروي فاکتور 8 که يکي از داروهاي مهم بيماري‌هاي خاص است مي‌پردازد. توليدي که در داخل و خارج از کشور، سودجويان خون‌آشام را در جهت منافع اقتصادي و اجتماعي‌شان تهديد مي‌کند و آنان را وا مي‌دارد تا با دست زدن به فجايع انساني با يک «پروژه ملي» سرشاخ شوند.

نوشتار:

«کريمي» که «مرده متحرک» و «شبي از شب‌ها» را با موفقيتي اندک در کارنامه تلويزيوني خود دارد. اين بار با در دست داشتن متني که سه نويسنده را پشت خود دارد، اقدام به ساخت مجموعه‌اي مي‌کند که علاوه بر دغدغه‌هاي پزشکي، داستاني پليسي و اکشن را روايت مي‌کند که البته گهگاه دچار چند لحني هم مي‌شود. قصه‌هاي فرعي فاکتور 8 کاملاً به خط اصلي مرتبط بوده و در جهت تقويت آن کار کرده است، خطوطي به اهميت خط اصلي که به صورت موازي پرورش مي‌يابند و نيازهاي ماجراجويانه‌ي مخاطبي را که مورد هجمه‌ي رسانه‌هاي پرکشش است برآورده مي‌سازد. تعليق هاي متن و اثر، آن قدر نفس‌‌گير است و فضاي دلهره واضطراب حساب شده را بر تک‌تک قسمت‌ها فرود مي‌آورد که بارها بسنده کردن بينندگان به صداي فيلم در اثر اضطراب را ديده‌ام و اين يعني سازندگان کار خود را بلدند.
بازيگران تيم حرفه‌اي کريمي، در صدر آن دکتر قطب‌الدين صادقي و ايرج راد مي‌درخشند با آن که تئاتر مي‌آيند اما بازي قابل قبول و حتي فراتر از حد رسانه‌ي ملي را ارائه مي‌دهند و کار کريمي را راحت تر مي‌کنند. شخصيت‌هاي پردازش‌شده، در وجود مثبت و منفي، گاه بيننده را دچار آن چنان سردرگمي حساب شده‌اي مي‌کند که در شناسايي خوب يا بد بودن کاراکتر دچار اشتباه شده و گاهي از حدس زدن پايان ماجرا در هر قسمت ناتوان مي‌شود. نقش ها عمدتاً از تيپ دورند و کمتر مي‌بينيم که پاي شخصيت پردازي بلنگدالا درورد ايران منش پدر و دکتر کامران که زود هم از قصه فيد مي‌شوند. سايه سنگين بالا دستي ها که هرگز ديده شدند در جاي جاي فيلم به خوبي درک شده و قصه را به وضعيتي مطلوب مي‌رساند. اما آنچه فاکتور 8 و فيلمنامه را دچار آفت و نقصان مي‌کند حضور کم رنگ نيروهاي انتظامي - امنيتي در سريال است. پروژه‌اي در قد و قامت يک ملت که قطب‌هاي علمي جهان به عنوان رقبايي قدر قدرت پشت آن ايستاده‌اند و با توطئه چيني‌هاي ديپلماتيک کار را پيش مي‌برند چگونه مي‌تواند با لجبازي ايران منش، سادگي‌هاي کاشفي، تغييرموضع‌هاي سهيل کامياب و خودسري‌هاي ايران منش پدر و ... حمايت شود؟ مگر مي‌شود طرحي به اين عظمت که وزارتخانه اي را درگير کرده است بدون اطلاع و حضور نيروهاي امنيتي اجرا شده و محافظت نشود؟ بسامد بالاي قتل و مرگ، آدم ربايي، توطئه و دسيسه در سريال با جاي خالي نيروهاي انتظامي باورپذير و پذيرفتني نيست. حضور منفعل پليس مگر به عنوان مشارکت در صحنه‌سازي قتل ايران منش بدون هيچ منطق دراماتيک، در برابر عظيم و نيروهاي تعيب کننده آنقدر کمرنگ است که نه تنهايي بي‌پناهي ايران منش را تداعي نمي‌کند بلکه به نوعي، بلاهت طراحان را به رخ مي‌کشد.

ريختار:

ريختار آدم‌ها در هر طبقه، کاملاً درست و منطبق با شرايط جامعه کنوني است و مخاطب با هيچ يک از پرسوناژها احساس غريبگي نمي‌کند وآن‌ها را در مناسبات خود به جا مي‌آورد. نقش‌هاي منفي که ممکن است روي مرز حساس تيپ و شخصيت حرکت کنند و از دراماتيزه شدن اثر بکاهند، در اين سريال که البته مثل هر مجموعه‌ي تاثرگذار ديگري در محوريت داستان هم بودند به خوبي درآمده و نمونه‌ي آن جلاير است و در برخي سکانس‌ها عظيم.

ساختار:

مولفه‌هاي جنايي «فاکتور 8» که به نظام روايي اين سريال زن محور اضافه شده، شرايط مطلوبي را براي تيم تصويربرداري مهيا کرده تا با تشديد اين مولفه‌هاي بصري، ساختار سريال را محکم کند. کنتراست مناسب، قاب‌بندي‌هاي هنري و چند لايه، عمق مناسب نماهاي طراحي شده براي تلويزيون، استفاده از دوربين‌ روي دست براي برخي پلان‌ها همگي نشان از زبردستي «محمد افسري» مدير تيم تصويربرداري اين پروژه دارد.

نواختار:

نواختار سريال نيز براي موتيف‌هاي گوناگون آن مناسب بوده و موسيقي حساب شده‌اي براي لحظات مادر و فرزندي، سکانس هاي شکست و پيروزي و قتل و جنايت دارد که کاملاً علمي و حرفه‌اي طراحي و اجرا شده است. خوشبختانه ابطحي، آهنگساز مجموعه، از حقنه کردن ترانه‌هايي که امروز مد شده و اکثر آيتم هاي نمايشي با خود همراه دارند پرهيز کرده و موزيک افتتاحيه و فينال را در تيتراژ، کلاسيک و سنگين از آب درآورده است. شايد اگر کريمي از ميزان تلفات فيلم قدري مي‌کاست و مي‌دانست که بايد با کاراکترهاي خود چه کند و يا اين که پاياني دراماتيک را رقم مي‌زد و از هپي اندهاي معمول مي‌رهيد، شايد اگر با تعديل قصه و پرداخت مناسب آن در بعضي سکانس‌ها، از بلاتکليفي آن‌ها مثل باخبر شدن کامياب هنگام ربوده شدن علي، گم شدن کاشفي، مرگ جلاير و يا سکانس مبهم و نچسب قتل ساختگي ايران منش کم مي‌کرد. «فاکتور 8» از جمله بهترين‌هاي اين سالها به جهت نوشتار، ريختار، ساختار و نواختار مي‌شد.
منبع: سي نما رسانه،شماره414
/س